مسئولیت‌پذیری؛ شاخص هویت حرفه‌ای مددکاران اجتماعی
مسئولیت‌پذیری؛ شاخص هویت حرفه‌ای مددکاران اجتماعی
در جهان امروز، مدیریت سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) به‌ویژه در حوزه‌های تخصصی نظیر مددکاری اجتماعی، نه‌فقط یک مسئولیت اجرایی، بلکه الگویی برای نهادینه‌سازی اخلاق حرفه‌ای و مسئولیت‌پذیری مدنی محسوب می‌شود. از این‌رو، انتظار می‌رود افرادی که در جایگاه هیأت مدیره سمن‌های استانی قرار می‌گیرند، در کنار فعالیت‌های اجرایی، بر مبنای اصول اخلاقی، پایبندی به تعهدات قانونی و شفافیت مالی نیز عمل کنند.
متأسفانه گزارش‌هایی به دست رسیده که نشان می‌دهد یکی از چهره‌های باسابقه در حوزه مددکاری اجتماعی که برای چند سال عهده‌دار مسئولیت در یک سمن استانی بوده، نسبت به تسویه‌حساب مالیاتی دوران تصدی خود بی‌تفاوتی نشان داده و بار مسئولیت این جریمه مالیاتی را بدون توضیح شفاف، به دوش هیأت مدیره‌های بعدی انداخته است. موضوع زمانی نگران‌کننده‌تر می‌شود که این فرد نه‌تنها از پاسخگویی صریح و مسئولانه در این خصوص امتناع ورزیده، بلکه با استفاده از روابط سازمانی، روند پیگیری و مطالبه این مسئولیت را نیز دچار اختلال کرده است.
این رفتار، صرفاً یک قصور اداری نیست؛ بلکه لطمه‌ای به وجهه حرفه‌ای جامعه مددکاری اجتماعی در سطح استان و کشور است. عدم شفاف‌سازی مالی، شانه خالی کردن از مسئولیت‌های قانونی، و رها کردن بدهی‌های دولتی به دوش آیندگان، مصداق بارز بی‌اخلاقی سازمانی است که نه‌تنها اعتماد اعضای سمن، بلکه اعتبار نهاد تخصصی مددکاری اجتماعی را زیر سؤال می‌برد.
اگر ما مددکاران اجتماعی، که از اصول اخلاق حرفه‌ای، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، و عدالت سازمانی دم می‌زنیم، در کوچک‌ترین مسئولیت‌های رسمی خود مانند تسویه مالیات یا پاسخگویی به نهادهای نظارتی، پایبند به اصول نباشیم، چگونه می‌توانیم از دیگران انتظار اصلاح و مسئولیت‌پذیری داشته باشیم؟
امروز، جامعه مددکاری اجتماعی بیش از هر زمان دیگر نیازمند الگوسازی شفاف، پاسخگو و متعهد در میان مدیران خود است. پنهان‌کاری، انتقال بار مسئولیت به دیگران و بهره‌گیری از روابط غیرحرفه‌ای، صرفاً پاک‌کردن صورت‌مسئله است. حرفه‌مندی، در گرو پاسخگویی دقیق و اخلاق‌مدارانه است؛ چه در حوزه عملکرد اجتماعی و چه در حوزه مسئولیت‌های قانونی.
در پایان، از کلیه اعضا و فعالان سمن‌های استانی درخواست می‌شود ضمن پیگیری حقوقی و رسمی چنین مواردی، اجازه ندهند بی‌مسئولیتی فردی، به لکه‌ای بر دامان یک حرفه جمعی تبدیل شود. همچنین، توصیه می‌شود آیین‌نامه‌های داخلی سمن‌ها به‌گونه‌ای تدوین شود که هرگونه تخلف مالیاتی و عدم تسویه در دوره مدیریت، به‌عنوان مسئولیت فردی آن مدیر شناخته شود و امکان انتقال تعهدات به مدیران بعدی مسدود گردد.
